Werklui op de Joodse begraafplaats
Aan de Parallelweg ligt een Joodse begraafplaats. Het is niet vreemd als het je nooit is opgevallen, want het ligt verscholen achter hoge heggen. Jarenlang heerste er vooral rust en stilte. Die rust wordt nu verstoord. Behoedzaam en met eerbied, hoor. Dat wel.
Joodse inwoners van Veenendaal werden tot 1900 begraven in Wageningen. Veenendaal had namelijk geen eigen Joodse begraafplaats. Daar kwam in 1900 verandering in. Toen werd er voor het eerst een inwoner van Veenendaal begraven aan de Parallelweg. De begraafplaats is nu een gemeentelijk monument, eigendom van de Nederlands-Israëlische Gemeente Utrecht.
Ritueel reinigen
Op de begraafplaats staat een huisje. Je kunt het zien als je door het hek kijkt. Je hoeft geen bouwkundige te zijn om te constateren dat het in slechte staat is. ‘Het is een metaheerhuisje’, vertelt Jaap Pilon die we bij de begraafplaats tegenkomen. ‘In dat huisje werden overledenen ritueel gereinigd. Een belangrijk stukje Veense geschiedenis.’
Dokter Hekster
Hij vervolgt: ‘Zegt de naam ‘dokter Hekster’ je iets? Hij was Joods, werkte als huisarts in Veenendaal en overleed in 1940. Zo ongeveer op de hoek van het huidige horecaplein aan de J.G. Sandbrinkstraat stond een openbare school die zijn naam droeg. Dokter Hekster is hier begraven.’
Renovatie
De begraafplaats wordt door een groep vrijwilligers onderhouden. Dat doen ze heel trouw. Zij vinden het belangrijk dat het metaheerhuisje wordt gerenoveerd. En ze zijn niet de enigen. Het huisje gaat ook stadsgids en ‘beroepsveenendaler’ Jaap Pilon aan z’n hart. Hij wilde helpen door geld voor de renovatie bij elkaar te brengen.
Stadswandeling
Pilon organiseerde een stadswandeling en de opbrengst kwam volledig ten goede aan de restauratie van het metaheerhuisje. ‘Tijdens de wandeling stonden we uitgebreid stil bij de geschiedenis van de Joodse gemeenschap in Veenendaal. De wandeling leverde zo’n zevenhonderd euro op en er kwam ook nog een prachtige anonieme gift binnen. Inwoners voelen zich blijkbaar medeverantwoordelijk voor het behoud van Veens erfgoed. Mooi, toch?’
De renovatiewerkzaamheden zijn gestart. Als jij binnenkort een keer langs de begraafplaats loopt en je ziet daar werklui bezig, dan weet je nu wat er aan de hand is.
